ในยุคก่อนนี้
กิจกรรมเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในวันเฉลิมพระชนมพรรษา ที่เผยแพร่ทางโทรทัศน์ ยังนิยมเทิดพระเกียรติด้วยการกล่าวอาเศียรวาท รำถวายพระพร หรือการถ่ายทำสารคดีพระราชประวัติและโครงการพระราชดำริ ซึ่งเป็นการสื่อสารตรงไปตรงมา เพื่อเน้นย้ำกับผู้ชมถึงความซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่าน
จนกระทั่ง พ.ศ.2542 ประภาส ชลศรานนท์ ได้เสนอโครงการละครเทิดพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในวโรกาสเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ ต่อสถานีโทรทัศน์ช่อง 5 โดยรวบรวมพระราชดำรัสและโครงการในพระราชดำริ มาประมวลขึ้นเป็นละครโทรทัศน์ 6 เรื่อง และคัดสรร 6 นักแสดงยอดฝีมือ ณ เวลานั้น มารับบทสำคัญในละคร ประกอบด้วย
เพลงของพ่อ นำแสดงโดย นพพล โกมารชุน
http://www.youtube.com/watch?v=jv9AcW7PcCE
ชีวิตที่พอเพียง นำแสดงโดย ศรัณยู วงศ์กระจ่าง
http://www.youtube.com/watch?v=gBR3-M3DqUY
วัคซีน นำแสดงโดย สรพงศ์ ชาตรี
http://www.youtube.com/watch?v=wFeUHgu_vuI
ถั่วแดงหลวง นำแสดงโดย ศักดิ์สิทธิ์ แท่งทอง
http://www.youtube.com/watch?v=quU4kLefmIA
เทียนขี้ผึ้ง นำแสดงโดย พงษ์พัฒน์ วชิรบรรจง
http://www.youtube.com/watch?v=RYV-P62mYpc
ความฝันอันสูงสุด นำแสดงโดย วิลลี่ แมคอินทอช
http://www.youtube.com/watch?v=kJ31iK-2VmY
ฉากของแต่ละเรื่องถูกกระจายไปทุกภูมิภาคของประเทศ
ตัวละครหลักถูกกระจายบทบาท เพื่อนำเสนอเป็นตัวแทนของคนกลุ่มต่างๆในสังคม ไม่ว่าจะเป็น แพทย์ นักธุรกิจ ข้าราชการทหาร ศิลปิน ชนชั้นแรงงาน ชนกลุ่มน้อย
นับเป็นการนำศิลปะการละครเต็มรูปแบบมาใช้เพื่อสื่อสาร-เล่าเรื่อง ที่ทั้งสนุก ลึกซึ้ง คมคาย ชวนติดตาม
และละครชุด’พ่อ’นี้ ก็อาจนับได้ว่าเป็นกิจกรรมชิ้นแรกๆ ที่แสดงการเทิดพระเกียรติของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในเชิงปรัชญา
อะไรคือ ‘เทิดพระเกียรติฯในเชิงปรัชญา’
คำว่า’ปรัชญา’ นั้นมีความหมายว่า หลักแห่งความรู้และความจริง
การเทิดพระเกียรติในเชิงปรัชญา นั้นหมายถึงการเทิดพระเกียรติในหลักการคำสอน วิถีการดำเนินชีวิตที่พระองค์ทรงปฏิบัติ หาใช่ที่ตัวบุคคลหรือวัตถุสิ่งของใดๆ
หลักปรัชญา ที่ล้วนเป็นความรู้ที่มีประโยชน์
หลักปรัชญา ที่เป็นความจริง ซึ่งพิสูจน์ได้
หากว่า ‘พระธรรม’ ในพระพุทธศาสนา ไม่ได้มีไว้เพื่อกราบไหว้ แต่จะเข้าใจและประสบผลก็เมื่อได้นำมาใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน
หากว่า ‘พระธรรม’ นั้นเป็นเรื่องที่ง่ายต่อความเข้าใจและนำไปปฏิบัติ ผู้ที่จะสื่อสารเรื่องพระธรรมก็ต้องมีวิธีสื่อสารที่ให้ผู้คนทั่วไปเข้าถึงได้ง่าย
สิ่งที่ละครชุด’พ่อ’ สื่อสารกับผู้ชมก็เป็นไปในทำนองเดียวกันนี้
ประภาสใช้คำว่า ‘เดิน’ เป็นแกนหลักของละครทั้งหกเรื่อง
ตัวละครหลักของแต่ละเรื่องจะประสบวิกฤติในชีวิต จนดูเหมือนจะเดินต่อไม่ได้ และได้นำแนวคิด หรือวิธีการที่พระองค์พระราชทานไว้ในวาระต่างๆ มาใช้กู้วิกฤติชีวิตของตนเอง
แน่นอนว่าไมใช่ด้วยการท่องจำหรือกราบไหว้ แต่เป็นการศึกษาให้กระจ่างแล้วลงมือปฎิบัติอย่างจริงจัง
####################
พ่อ – ปั่น ไพบูลย์เกียรติ เขียวแก้ว
Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.
####################
การเทิดพระเกียรติในเชิงปรัชญายังสื่อสารออกมาชัดเจนในเพลงนำของละครชุดนี้
บทเพลง ‘พ่อ’ ที่ขับร้องโดย ปั่น ไพบูลย์เกียรติ เขียวแก้ว ซึ่งประภาสเป็นผู้แต่งคำร้องเอง โดยจับแก่นของละครที่คำว่า ‘พ่อ’ และ’การเดิน’
มาสู่การ ‘เดินตามรอยพ่อ’ และขัดเกลาจนกลายเป็นภาพของเด็กน้อยวัยหัดเดินที่สวมรองเท้าคู่โต ซึ่งเป็นภาพชีวิตที่คุ้นชินของทุกคน
เป็นการเล่าควบรวมทั้งในส่วน ‘พ่อของแผ่นดิน’และ’พ่อ’ในชีวิตจริง
นั่นคือชั้นเชิงด้านศิลปะการสื่อสาร ในการดึงเอาเรื่องที่ครั้งหนึ่งเคยถูกเชิดชูสูงส่งจนเป็นเรื่องไกลตัว ให้กลับมาใกล้จนรู้สึกและสัมผัสได้
“มันเดินไม่ง่ายนะ ชีวิตคนเรา ถึงตอนนั้นล่ะเราก็จะคิดถึงพ่อ ระดับประเทศชาติเรายังเป็นเลย พอเราเริ่มรู้สึกว่าประเทศมันเดินต่อไปไม่ได้แล้ว เราจะคิดถึงพ่อของแผ่นดิน”
ประภาสกล่าวถึงบทเพลงนี้ไว้ในหนังสือ ‘เพลงเขียนคน ดนตรีเขียนโลก ฉบับเปลี่ยนฉาก’
5 ธันวาคม พ.ศ.2553
ผมหยิบเพลงนี้มาเปิดฟัง ท่ามกลางบรรยากาศการเฉลิมฉลองที่ยิ่งใหญ่ และดูเหมือนจะยิ่งใหญ่ขึ้นทุกปี
วูบความคิดเกิดขึ้นขณะยืนมองพลุสีสวยสว่างวาบ เต็มท้องฟ้า
รองเท้าของพ่อ นั้นมีเรื่องราวมากมายให้ลูกได้ศึกษา ไม่ใช่มีไว้กราบไหว้บูชา
รอยเท้าที่พ่อเคยย่ำผ่าน นั้นก็เป็นการเปิดทางเพื่อให้ลูกได้เดินตามและสานต่อ ไม่ใช่เอาแต่นั่งชื่นชม
สิ่งที่พ่อต้องการที่สุด คงไม่ใช่การเฉลิมฉลองที่ยิ่งใหญ่กว่าใคร หากแต่เป็นความมั่นใจว่าลูกได้เติบใหญ่และแข็งแรงพอที่จะเดินด้วยตัวเองได้อย่างมั่นคง
ใช่ หรือไม่ใช่นะ
ลมบก
6 ธ.ค.53